Het deelproject ‘Oude Maasarm’ is gericht op het reactiveren van de 10 kilometer lange Oude Maasarm tussen Ooijen en Wanssum. Deze aftakking van de Maas, was vroeger als zijrivier actief, maar is in de loop der tijd nagenoeg droog komen te liggen. Behalve bij hoogwater, dan speelt de Oude Maasarm een belangrijke rol. Na de hoogwaters van 1993 en 1995 werd de Oude Maasarm bij Ooijen en Blitterswijck met dijken van de Maas afgesloten.

Om de Oude Maasarm weer te laten mee stromen, zijn deze dijken weggehaald, zijn hoge plekken extra uitgediept of afgegraven en is de flessenhals ter hoogte van de Brugstraat in Wanssum opgeheven. Al deze maatregelen creëren extra ruimte voor het Maaswater en zorgen ervoor dat de waterstanden omlaag gaan bij hoogwater. Als de Oude Maasarm bij hoogwater weer met de Maas meestroomt, zal Maaspark Ooijen-Wanssum onder water staan. Naar verwachting stroomt de Oude Maasarm gemiddeld eens in de 10 jaar volledig mee.

Om er voor te zorgen dat bewoners en bedrijven idroge voeten houden zijn dijken aangelegd bij Broekhuizenvorst, Ooijen, de Hei, Blitterswijck en Wanssum (zie ook deelproject Dijken). De bereikbaarheid wordt gegarandeerd door de drie bruggen: de 'Kweibrug' tussen Broekhuizenvorst en Ooijen, brug ''t Veunderke' in Blitterswijck en brug 'Over 't Broek' in het centrum van Wanssum.

Hoogwatergeul Wanssum loopt van Blitterswijck tot aan de monding van de industriehaven van Wanssum. Op een oppervlak van zo’n 170 voetbalvelden is tussen de 0 en 2 meter afgegraven. In totaal gaat het om 1,2 miljoen kubieke meter zand.

Met de realisatie van deze hoogwatergeul is veel extra ruimte in deze binnenbocht van de Maas ontstaan. Dit zorgt voor een betere afvoer van Maaswater bij hoge waterstanden op de rivier.

Vanzelfsprekend heeft dit grote gevolgen voor de inrichting van dit gebied. Zo is schutterij St. Antonius-Abt Gilde Blitterswijck verplaatst naar het kasteelterrein in Blitterswijck.
 

Met het openstellen van de Oude Maasarm is een nieuwe waterkundige situatie ontstaan die om nieuwe beschermingsmaatregelen vroeg. Gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum moest bovendien zorgen voor een bescherming tegen waterstanden die eens in de 250 jaar voorkomen. 

Innovatieve dijken
Voor de uitvoering van Gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum is gezocht naar keringen die passen in het van oorsprong onbedijkte landschap van Noord-Limburg. Met twee nieuwe typen dijk – de Steilranddijk en de Hoge Gronddijk - kan worden voldaan aan de veiligheidseisen. Bovendien blijven de kwaliteiten van het terrassenlandschap langs de Maas in tact. Aannemerscombinatie Mooder Maas heeft de nieuwe dijken gerealiseerd met gebiedseigen materiaal waarmee ook de duurzaamheidsdoelstellingen zijn gediend. 

Steilranddijk
De Steilranddijk die in het gebied is toegepast is een waterkering die aan de buitendijkse zijde is voorzien van een extra buffer, de natuurbuffer, waar natuurlijke erosieprocessen mogen plaatsvinden. Daarachter bevindt zich een sterke erosiebuffer van gebiedseigen materiaal ter vervanging van de gebruikelijke kleilaag en grasmat van de waterkering. De kleibekleding op de top van de dijk loopt verder door binnendijks en is golfoverslagbestendig. Aan de binnenzijde van de dijk is extra grond (overhoogte) aangebracht op het dijktalud om de waterkering op te doen gaan in het landschap en om huidig gebruik van de grond voort te kunnen zetten.

Hoge Gronddijk
De Hoge Gronddijk wordt gecreëerd door het technisch profiel van de dijk te creëren met gebiedseigen grond en dit profiel op een robuuste en toekomstbestendige wijze aan te vullen met extra grond waardoor ten opzichte van de benodigde hoogte een overhoogte ontstaat. Hierdoor ontstaat hoge grond die in het landschap niet als zijnde een waterkering herkenbaar is en de reliëfrijke uitstraling van het gebied ten goede komt. Door de extra overhoogte hoeft de Hoge Gronddijk niet als een waterkering onderhouden te worden waardoor de gronden in gebruik kunnen blijven van derden en mogen begroeien. 



 

De provinciale weg N270 liep voor de gebiedsontwikkeling dwars door het centrum van Wanssum. Het was een bron van overlast en zorgde voor onveilige situaties. Bovendien stond het een verdere ontwikkeling van het centrumgebied in de weg. Met de aanleg van een noordelijke rondweg is het doorgaande verkeer om de kern van Wanssum geleid en zijn kansen ontstaan voor de ontwikkeling van het centrum en de jachthaven.

Door de nieuwe provinciale rondweg is het industrieterrein ook aan de oost- en westzijde van de haven ontsloten. Lokaal vrachtverkeer hoeft daardoor niet meer door de dorpskern. Zeker gezien de gerealiseerde uitbreiding van de haven is dit een noodzakelijke ontwikkeling.

De nieuwe rondweg is zo ingepast dat aantasting van het landschap in het buitengebied tot een minimum beperkt blijft. In het westen van Wanssum ligt de rondweg deels verdiept. Vanaf 200 meter na de rotonde snijdt de weg langzaam in tot een niveau van ongeveer 3 meter onder maaiveld. Voor de aanleg van de weg zijn twee woningen en de Provinciale zoutloods gesloopt. De St. Leonarduskapel is verplaatst.

De oude provinciale weg door hetr centrum is na aanleg van de rondweg verkeersluw gemaakt en is alleen nog voor lokaal (bestemmings-)verkeer ingericht. Omdat landbouwverkeer niet is toegestaan op de provinciale rondweg blijft ook dit verkeer gebruik maken van de huidige weg door het centrum van Wanssum. 

In de afgelopen eeuwen hebben particulieren, bedrijven en overheden veel ruimte aan de Maas onttrokken voor bijvoorbeeld wegen, bedrijfsgebouwen of woningen. De overstromingen in 1993 en 1995 hebben echter duidelijk gemaakt dat de Maas die ruimte nodig heeft om bij hoogwater goed af te kunnen voeren.

Naar aanleiding van de hoogwaterproblematiek wordt ingezet op ruimte voor de rivier. Daarom gelden sinds 1996 beperkingen aan het bouwen in het stroomvoerende en bergende deel van de Maas. In het plangebied van de gebiedsontwikkeling bestond echter de wens om economische ontwikkelingen te realiseren rond de Maas. Omdat de ruimte langs de Maas schaars is moet er zuinig mee worden omgegaan: het vinden van een balans tussen hoogwaterveiligheid en economische ontwikkeling was in dit rivierengebied een echte uitdaging.

De rivierverruimende maatregelen van Gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum hebben tot aanzienlijk meer ruimte in het stroomvoerende deel van de Maas geleid. Ook in het bergende deel ontstond ruimte. Een deel van die ruimte kan worden gebruikt voor economische initiatieven.